Dette er ei novelle. Alle personar og hendingar er fiktive.

Ein viss sjukeheim i Bergensområdet slit skikkeleg med å finne folk til korttidsavdelinga. I tillegg har ein av dei mest hardtarbeidande pleieassistentane blitt langtidssjukemeldt på grunn av ei arbeidsulykke. Og for å leggje endå ein stein til børa, har leiaren av korttidsavdelinga valt å rømme ned til barndomsheimen på Jæren – dama har truleg hatt eit større nervesamanbrot. Forsøk på å rekruttere tilsette via tradisjonelle stillingsannonsar har falle hardt og brutalt på steingrunn. Ingen vil jobbe på korttidsavdelinga, kan det sjå ut som. Jungeltelegrafen og all kontroversen knytt til Morfin-Mona og ei rekkje usaklege oppseiingar har gjort at dei aller, aller fleste vegrar seg for å ha noko som helst med sjukeheimen å gjere.

I eit desperat forsøk på å rekruttere unge, uvetande menneske til den krevjande, til tider farlege jobben på korttidsavdelinga, har nestleiar Sandy installert seg i ein stand på ei jobbmesse på kjøpesenteret Horisont i Åsane bydel. Eit steinkast unna ligg 15-minuttsbyen med same namn, djupstaten sitt smartby-prosjekt der innbyggjarane blir overvaka døgnet rundt. Ho sit der i full pleieuniform, flankert av banner og propaganda-pamflettar frå sjukeheimen.

Ein liten folkeskare av ungjenter nærmar seg standen. Sandy sit der med eit breitt smil, skuldrene trekt tilbake og brysta skotne fram. Det er kaldt i lokalet, so brystvortene er godt synlege på den kvite uniforma.

«Hallaisen!» utbryt ho og smiler so det knakar i kjeven. Perleøyredobbane glitrar vakkert mot den lysebrune huda, og eit sølvsmykke med eit hjarteforma anheng skin i kapp med dei store, vakre auga. – «Er de interesserte i å jobbe i helsesektoren? Vi kan tilby jobb på dagen!»

Ho deler ivrig ut ein liten pamflett. Biletet viser den forsvunne leiaren, den høge fyrstikk-blondina. Ho sit ved senga til ein pasient (ansiktet er sladda på grunn av personvern), og held vedkomande i handa medan ho smiler frå øyre til øyre. Alt ved biletet tydar på at det er omstendeleg koreografert. Ei av ungjentene tek imot pamfletten. Ho og venninnene ser på den med perplekse smil. Dei blar igjennom den. Fleire propagandabilete av leiaren dukkar opp. Ho står og poserer saman med to sladda bebuarar som sit ved eit bord og et frukost. Ute viser sola at det er langt på dag. På eit anna bilete står ho og to ungjenter utandørs og viftar med noregsflagg; biletteksten seier at dei feirar 17.mai, men ingen tre rundt dei har antyding til knoppar. På det siste biletet, som er på baksida av pamfletten, er det av ukjende årsaker bilete av ei kyrkje som har ingenting med sjukeheimen å gjere. Pamfletten er datert 2015.

«Øh, elles takk,» seier den eine jenta, før ho høfleg gjev pamfletten tilbake.

«De kan berre behalde den!» seier Sandy i desperat iver. – «Har de lyst på ei flaske brus og ein ballong?»

Ho tek opp ei flaske cola og ein ballong med logoen til sjukeheimen på.

«Vi må tilbake til skulen, vi har friminutt,» seier jenta hastig, før ho og venninnene traskar derifrå med raske steg.

To tilsette frå den kommunale heimesjukepleia kjem spaserande forbi, kledde i kommunen sine klassiske blå uniformsskjorter og mørkeblå bukser. Det er ei dame i 20-åra og ein mann i 30-åra. Dei kastar eit skeivt blikk på Sandy, som ivrig vinkar dei til seg. Av rein høflegheit kjem dei bort til ho.

«Heisann, tapre helsepersonell!» utbryt Sandy. – «Har de lyst å skifte arbeidsgjevar? Vi kan tilby jobb på dagen, medlemsskap i fagforeining og gratis parkering! Har de lyst på ein kopp kaffi og ein ballong?»

«Takk so mykje,» seier kvinna, før ho og mannen vekslar mildt perplekse blikk. – «Vi har allereie jobb, vi er allereie medlemmer av ei fagforeining og… ingen av oss har bil.»

«Men vi kan òg tilby tilsettrabatt i kantina vår!» seier Sandy, før ho ivrig prøver å prakke på dei ein propagandapamflett og ein ballong. Dei to kommunetilsette kastar eit blikk på pamfletten – dei vil ikkje eingong røre ved den.

«Vi er på jobb,» seier mannen. – «Vi må nesten kome oss vidare.»

«Vi er Bergens beste sjukeheim!» nærast roper Sandy etter dei. Dei kastar ho mildt skeptiske blikk over skuldrene sine i det dei nærast spring vekk frå ho.

Ein trio av høge, muskuløse afrikanske menn openberrar seg i folkehavet denne travle føremiddagen. Sandy vinkar dei til seg med eit smil som omtrent går i sirkel. Dei tre går bort til standen. Ho gjer seg so kvinneleg og vakker som ho berre kan.

«Hallaisen, mine herrar,» seier ho med ei stemme som er minst ein oktav mørkare. – «De ser ut som dyktige, sterke arbeidsfolk. Vi treng folk til avdelinga vår, og vi treng dei kjapt. Her på [x] sjukeheim kan vi tilby–»

«I’m sorry, lady, we don’t speak Norwegian,» seier den eine mannen med kraftig, utanlandsk aksent. Ei vag lukt av cannabis fyller naseborene til Sandy.

«It doesn’t matter!» seier ho entusiastisk. – «We offer a free Norwegian course for all foreign employees! Would you like a cup of coffee and a balloon?»

Dei tre afrikanarane ser med heva augnebryn på ho, før dei alle ristar kort på hovudet.

«Free… beer?» prøver ho seg desperat med. Mennene er borte omtrent før ho har snakka ferdig. – «Faen, dette går den vegen høna sparkar.»

Akkurat då kjem ei dame godt opp i åra, trillande på ei kvithåra dame i ein rullestol. Dei to stoppar tilfeldigvis ved standen, og Sandy tek igjen på seg sitt falskaste, breiaste seljarsmil.

«Neimen, hallaien, de to!» utbryt ho, før ho ivrig gjev den yngste dama ein pamflett og ein ballong. Ho tek dei imot og stirar nærast vantru på dei. – «Har de yngre familiemedlemmer som kunne ha tenkt seg ein sommarjobb? Vi tilbyr jobb på dagen!»

Den eldre dama ser på logoen på ballongen, og dei blågrå auga hennar lynar.

«Eg kjennar igjen den sykehémen!» utbryt ho på velklingande bergensk. – «Min mann va innlagt der i 2014! De avlivet han før solnedgang! Mannen va sprell levende klokken tre! Klokken syv va han steindau!» Ho vender seg mot kvinna bak seg. – «Trill meg vekk i en fart!»

«De kan få kontaktinformasjon til sjukeheimen!» seier Sandy i det kvinna forferda trillar den eldre dama vekk.

Ein eldre mann med stokk stavrar seg brått bort til standen. Før Sandy får sagt noko, spyttar den eldre herren på ho. Klysa treff halsen og øvre del av brystet hennar.

«Dåkkar e mordere!» snerrar fyren, som er godt over nitti. – «Den såkalte sykehémen e reneste dødsfabrikken! En pasient innlagt hos dåkkar har større sjanse for å overleve opphold i konsentrasjonsleir!»

«Øh, har du nokon med deg, min gode mann?» spør Sandy.

«Dra til helvete!» glefser mannen, før han hyttar med neven til ho. So stavrar han seg vekk, skjelvande av sinne.

«Det var då ikkje måte på…» mumlar Sandy, før ho med mild avsky tørkar vekk spyttet.

Ei sliten, herja åleinemor, tynn som ei fjøl, kjem gåande forbi standen. Ho trillar på ein multihandikappa gut i ein rullestol. Ho stoppar tilfeldigvis ved standen til Sandy.

«Øh, orsak…?» spør Sandy, før ho tek opp ein pamflett og ein ballong. – «Du ser ut som du har erfaring med somatikk og pleie. Har du lyst på jobb? Vi tilbyr jobb på dagen her på [x] sjukeheim!»

«Eg har allereie tre jobbar, i tillegg til denne ‘godguten’, so elles takk!» bit dama i frå seg, før ho traskar vidare.

Ein pløsete, middelaldrande mann kjem gåande forbi, kledd i gamle, skitne kle. Han er skjeggete og ufjelg, stinkar av tobakk og gammal fyll, og ber på ein full Vinmonopol-pose.

«Hei, der!» seier Sandy med eit breitt smil. – «Du ser ut som du ikkje har jobb! Har du lyst på jobb hos oss?» Han ser på ho med ein perpleks grimase i trynet. – «Vi tilbyr jobb på dagen! Vi krev verken referansar eller politiattest! Vil du ha ein kaffi og ein ballong?»

«Kva faen skal eg med ein ballong?» mumlar mannen. – «Og kva faen skal de med ein halvgammal, fråskilt alkis?» Han ristar på hovudet, før han traskar vidare.

«Her tek vi imot alt som kan krype og gå…» mumlar Sandy stille.

Akkurat då kjem verneombodet Ivar gåande forbi, kledd i allvêrsjakke, vindbukser og tursko, berande på ein ryggsekk.

«Korleis går head-huntinga?» spør han.

«Det går til helvete,» stønnar Sandy. – «Folk skyr oss som pesten. Eg jobba som seljar i tre-fire år medan eg studerte sjukepleie. Men aldri har eg møtt eit so kresent publikum.»

«Vel, du er jo standhaftig, det skal du ha.» Han trekkjer på skuldrene. – «Kor lenge skal du stå her?»

«Til handlesenteret stengjer.» Ho nikkar resolutt. – «Eg har stått her sidan dei opna, og eg aktar å vere her heile opningstida. Det må då finnast nokon her i ein bydel med 40 000 som ønskjer å gjere nytte for seg.»

«Vel…» Ivar ser på den svære kaffikanna med synleg kaffitørste auge. – «Kan eg få ein kopp kaffi?»

«Javisst,» seier Sandy, før ho gjev han ein kaffi og – på rein automatikk – ein ballong. Han ser rart på ballongen før han legg den tilbake på bordet. Han tek seg ein lang slurk kaffi med eit tankefullt uttrykk i ansiktet. – «Viss eg får kome med mitt perspektiv… I våre dagar går der ei hårfin grense mellom å gjere nytte for seg, og bli utnytta. Fleire og fleire skjøner kor den grensa går, og difor slit vi meir og meir med å få tak i folk. Vi kryssa grensa mellom nytte og utnytting for mange år sidan, og når den grensa fyrst er kryssa, kan vi ikkje vende tilbake.»

«Kva er ditt forslag for å få tak i folk?» spør Sandy nærast tryglande.

Han tek seg ein ny slurk kaffi. Ho står der og ventar utolmodig trippande på svar. So svarer han til slutt:

«Du som konstituert leiar må statuere eit eksempel. Folk sit med inntrykk av at det er karriereøydeleggjande å jobbe på korttidsavdelinga. Bli kvitt det eine ròtne eplet som er igjen i korga, og det i full offentlegheit.»

«Meiner du…?»

«Ja. Morfin-Mona må vekk.» Han trekkjer ein finger sakte over halsen sin. So smiler han svakt. – «Takk for kaffien.»

Ivar forsvinn i folkehavet. Sandy står igjen med eit tankefullt uttrykk i det vakre filippinar-ansiktet.