Dette er ei novelle. Alle personar og hendingar er oppdikta. Sjå òg «Ei dårleg magekjensle på Haraldsplass«, publisert 11.februar 2025.

Vêret er kaldt og klart i Bergen denne februardagen. Klokka er halv tolv på travlaste føremiddagen. Ulriken kneisar mektig og kastar sitt eldgamle åsyn utover den tett folkesette Bergensdalen, frå Fløyen og Sandviken i nord, til Nattlandsfjellet og Fjøsanger i sør, frå Sotra i vest til gudsforlatne Arna i aust. Frostrøyken står tung over landskapet, og alle med vit og forstand held seg innandørs der dei prøver å halde varmen utan å risikere personleg konkurs.

Opp bakken glir ein raud Tesla. Den forsvinn inn i parkeringsgarasjen ved Haraldsplass. Like etter kjem ein kar i 40-åra i blåsvart dress, kvit skjorte og eit lyseblått slips med slipsnål i ekte gull. Håret er grått ved tinningane og sjokoladebrunt elles. Auga er brune som avføring, og det ein kan kalle ekte griseauge. Dei har han arva etter mor si, den berykta Morfin-Mona.

Denne herren er ingen ringare enn Asgeir, ein av tre avkom og den einaste sonen til Mona og Arve. Han strenar mektig inn i resepsjonen og oppfører seg som om han eig heile sjukehuset. Han kastar eit blikk på det stappfulle resepsjonsområdet, der det sit folk og ventar på pasientreiser som aldri kjem. So kastar han eit blikk på dei mange mørkhuda taxisjåførane som står borte ved Narvesen-kiosken og gaflar i seg pølser medan dei snakkar høglytt med kvarandre på framande tungemål.

To friviljuge pensjonistdamer i kvite pleieuniformer og grøne vestar står borte ved heisen i ivrig passiar. Han går bort til dei to, som kastar han eit blikk av det som i beste fall er særs motviljug interesse.

«Kan vi hjelpe deg med noko?» spør den eine kjerringa.

«Ja, eg skal hente lekamen til min far, Arve Johannesen,» svarer han på ei blanding av Bergensdialekt og Haugalandsdialekt. «Eg er sonen hans, Asgeir. Eg er venta.»

«Okei…» Dei to pensjonistane sukkar. So vender dei begge seg mot ei blondine som står energisk og pratar på inn- og utpust med to søte knisejenter. «Hei, Katinka!» Blondina snur seg mot dei. «Vi har ein som skal hente ein avdød!»

«Greitt, han kan bli med meg!» svarer denne Katinka-dama, før ho vender seg mot han og vinkar han ivrig til seg. «Kom med meg! Eg skal tilfeldigvis opp til administrasjonen! Der oppe kan nokon garantert følgje deg ned til likrommet!»

«Kallar de det verkeleg for eit likrom?» spør Asgeir lettare vantru i det han og Katinka går inn i heisen.

«Nei, eigentleg ikkje, men alle veit kva eit likrom er, i motsetnad til det interne, på alle måtar kontraintuitive ordet vi bruker på haraldsplassisk.» Ho flirer i det ho lett og leikent trykkjer på ein knapp. «Er du advokat?»

«Faktisk, ja,» svarer han i det dørene lukkar seg. «Ser du det på den eksklusive, handsydde dressen eg går med?»

«Nei, eg kjenner det på lukta.»

«På… på lukta…?» Han står der forundra i det heisdøra går opp.

Etter ei kort ferd i helsepersonell-tempo gjennom ymse korridorar og dører er dei oppe på Medisin 3. Doktor Kviige har akkurat tappa seg eit glas vatn frå vassautomaten i gangen. Han vender sitt isblå blikk mot Katinka og Asgeir.

«Dette er doktor Jonathan Kviige, overlege og leiar på bruket,» svarer Katinka i det ho landar ei lett hand på skuldra til den 50-årige legen.

«Konstituert leiar, må eg presisere,» svarer han. Han mønstrar Asgeir frå topp til tå. «Hmm, du er ikkje tilfeldigvis Asgeir, den advokaten eg har ei avtale med i skrivande stund?»

«Ja, det er eg,» svarer han. «Har resepsjonssekretæren ringt opp og meldt min ankomst?»

«Nei, eg kjenner det på lukta.» Før Asgeir rekk å reagere, vinkar legen han med seg. «Lat oss ta ein prat på kontoret. Det er ein del papirarbeid. Og so kan vi avtale henting via gravferdsbyrået. Det samlar seg fort opp folk nede på…» Han blir pinleg berørt der han står.

«…likrommet?»

«Ja. Likrommet. Huff, eg likar ikkje det ordet, men det er no eingong det ordet alle utanfor den haraldsplassiske sfæren skjøner. Takk for hjelpa, Katinka. Eg tek det herifrå.»

Katinka sprett som ein blond, glisande energiball nedover korridoren medan dei to herrane går inn på det vesle, solbada kontoret.

«Eg forstod det på telefonsamtalen vår at du allereie har eit gravferdsbyrå i sikte?» byrjar doktor Kviige.

«Ja, det stemmer,» svarer Asgeir. «Eg har dei på kontaktlista mi (som er ganske lang!), og eg treng berre å ringje og avtale tidspunkt. Eg kan faktisk ringje dei no.»

«Det ville ha vore fint. Som sagt, det hopar seg fort opp… avdøde der nede.»

Asgeir ringjer gravferdsbyrået. Ein kort, effektiv samtale følgjer. So legg han mobilen i innerlomma på den særs dyre dressjakka.

«Dei kjem om tjue minutt.» Eit kort nikk.

«Ser-seriøst?» Kviige ser på han med heva augnebryn. «Skal seie dei er ivrige i tenesta. Vel, då kan vi jo fylle ut papirarbeidet medan vi ventar.»

18 – ikkje tjue – minutt seinare stoppar ein svart «likbil» utanfor hovudinngangen til Haraldsplass. Ut kjem ein alvorleg kar i 60-åra og ei like alvorleg dame i 30-åra. Dama har det brune håret i ein stram hestehale, og har altfor mykje sminke på seg. Begge er kledd i svart dress. Dei to handhelsar på Asgeir og doktor Kviige, før dei går inn i den travle fyrsteetasjen.

«Hmm, er ikkje du overlege og øvste leiar her på sjukehuset?» spør gravferdsmannen.

«Konstituert, må eg få presisere,» svarer legen.

«Det er vel ikkje so vanleg at ein… konstituert leiar følgjer oss ned til den avdøde,» seier den eldre karen. «Det er det vanlegvis pleiarar eller portørar som gjer.»

«Eg prøvde å sende ein pleiar frå ‘Nordfjord’ ned til dykk, men han forstod meg ikkje,» svarer legen med eit skuldertrekk. «Eg treng likevel å strekkje litt på beina. Vennlegast følg meg.»

Kvartetten tek heisen ned i kjellaren. I heile denne underetasjen ligg ei tung lukt av kjønn. Alle fire sniffar i lufta, men ingen vel å kommentere det. Doktor Kviige opnar døra til det som «alle» kallar likrommet. Her ligg vogner på rekkje og rad, utstyrt med merkelappar som viser namn og personnummer. Legen leitar seg bortetter vognene. Etter å ha leita og romstert ei stund, stoppar han opp og klør seg i sitt gråhåra hovud.

«Hmm, dette var rart…» seier han stille, nesten som om han snakkar med seg sjølv.

«Er det noko gale, doktor?» spør Asgeir.

«Ja, eg finn ikkje Arve Johannesen,» seier legen med eit uttrykk av skam i ansiktet. «Vogna hans er… borte.»

«Kva behagar?» spør advokaten. «Borte? Ligg han ikkje her nede?»

«Nei.» Stemma til legen kan knapt høyrast i duren frå kjøleanlegget.

Stemninga blir uunngåeleg ganske so klein.

«Ligg han kanskje på eit anna rom?» spør gravferdsmannen.

«Nei, vi har berre dette rommet å oppbevare avdøde i.» Doktor Kviige får eit uttrykk av lettare panikk i fjeset. «Naborommet er avfallsrommet, eller bossrommet, som vi her i Bergen kallar det.»

«Er det…» Asgeir ser lettare utilpass ut der han står. «Er det nokon du kan ringje?»

«Kanskje…» Stemma til legen sprekk. «Kanskje politiet!»

«Har nokon stole liket til min far?!» torar Asgeir med si mektige advokatstemme.

«Vi… Vi må ta denne saka vidare!» klynkar doktor Kviige i det han forlèt det iskalde, sexstinkande likrommet med raske steg.

Gravferdsbyrået må forlate Haraldsplass med tom bil.